Dit monument herinnert aan de crash van B-17G 44-8444 ‘Treble Four’ van 487 BG 836 BS op 24 december 1944. Nabij het monument liggen ook vergeelde foto’s van overlevenden van deze crash. Ze kwamen terug naar België (1997?) ter gelegenheid van de inhuldiging van het monument.
De piloten 1Lt Robert W. Harriman en Brigadier General Frederick W. Castle waren nog aan boord toen het toestel neerstortte en kwamen om. Acht bemanningsleden konden het toestel met hun parachute verlaten, drie daarvan sneuvelden. 1Lt Claude L. Rowe (copiloot, maar staartschutter voor deze missie) werd aan zijn parachute beschoten door een Fw 190, T/Sgt Lawrence H. Swain (radio-operator en schutter) stortte neer nabij Moulin omdat zijn valscherm had vuur gevat en 1Lt Bruno S. Procopio (‘Mickey operator’) stierf in het hospitaal van Luik aan de opgelopen verwondingen. De vijf andere bemanningsleden overleefden de crash: Capt Edmond F. Auer (navigator), 1Lt Paul L. Biri (bommenrichter), 1Lt Henry P. MacArty (navigator), Sgt Lowell B. Hudson (flankschutter), Sgt Quentin W. Jeffers (boordwerktuigkundige en schutter).
De aanwezigheid van copiloot 1Lt Claude L. Rowe als staartschutter was niet zo uitzonderlijk: al in de loop van 1943 besliste de 8th Air Force om in het leidende vliegtuig van een group steeds een piloot in de positie van de staartschutter te voorzien. Deze kon dan een oogje in het zeil kon houden op hoe het formatievliegen verliep en eventueel aan de piloot instructies geven om de formatie te verbeteren. Dit was belangrijk voor het verdedigen van de group bij aanvallen van vijandelijke jagers maar ook om een zo geconcentreerd bombardement mogelijk te maken.
1Lt Bruno S. Procopio, de ‘Mickey operator’, duid erop dat het vliegtuig met ‘ground mapping radar’ uitgerust was. De RAF gebruikte dit onder de benaming H2S in haar zware bommenwerpers en de 8th Air Force gebruikte een aangepaste versie onder de naam H2X, populaire benaming ‘Mickey’.
Brigaider General Frederick W. Castle was een buitenbeentje in dit gezelschap, en niet alleen door zijn hoge rand. Hij was als Captain een van zeven officieren die op 20 februari 1942 als eerste Amerikaanse Luchtmachtofficieren voet aan de grond zetten in Groot Brittannië. Hij volgde een opleiding als officier aan de Amerikaanse U.S. Military Academy (West Point) en leerde daarna vliegen in het Amerikaanse Leger. In 1934 nam hij ontslag en ging werken voor privé-ondernemingen, eerst in de chemische sector, later bij de Sperry Gyroscope Company waar hij nauw betrokken was bij de ontwikkeling van het Norden bommenrichtvizier. Dit was, voor zijn tijd, een zeer geavanceerd onderdeel waarmee de Amerikaanse Luchtmacht hoopte om vanop grote hoogte zeer precieze bombardementen te kunnen uitvoeren. Zijn werk bij Sperry bracht hem onder de aandacht van de militairen en toen Amerika bij de oorlog betrokken raakte, werd Frederick Castle als reservist opnieuw onder de wapens geroepen. Aanvankelijk had hij de staffunctie bij de 8th Air Force in Groot Brittannië maar in juni 1943 kreeg Colonel Castle de leiding van de 94th Bombardment Group op een moment dat deze group zware verliezen had geleden. In april 1944 kwam hij aan het hoofd van de 4th Combat Bomb Wing die aanvankelijk drie, later vijf bomb groups overkoepelde. In november 1944 werd hij gepromoveerd tot Brigadier General. Helaas kwam hij om het leven op de vooravond van Kerstmis 1944.
Het monument bevindt zich niet op de plaats van de crash. De bommenwerper stortte neer op ongeveer 7 à 8 kilometer van dit monument, niet ver van het kasteel Englebertmont nabij Neupré. De USAAF maakte na de crash een Missing Aircrew Report (MACR) op onder het nummer 11552.
Info via Rik Verhelle, 5 augustus 2011.
