Het monument werd samen met het nieuw aangelegde St.-Jansplein (oud dorpsplein) ingehuldigd op vrijdag 23 juni 2006. Het beeld herinnert ons aan de gesneuvelden van de twee wereldoorlogen. Het vermeldt ook de Canadese en Amerikaanse bemanningen die omkwamen te Averbode in 1943. Er staat ook de naam op van een gewezen inwoner van Averbode (Willy Vernelen) welke omkwam bij de crash met C-119G CP36 te Sake Masisi, Belgisch Kongo, op 19 juli 1960 (zie ook grafsteen).
De Canadese en Amerikaanse bemanningen zijn van de
– Wellington X LN296 AL-? van het 429ste RCAF Bison Squadron neergestort in de nacht van 3 op 4 juli 1943. De ganse bemanning kwam om het leven en werd op het kerkhof aan de abdij begraven. Na de oorlog werden ze overgebracht naar het Canadees kerkhof te Bergen-Op-Zoom (Nederland). Er werd destijds ook een monument opgericht op het kerkhof ter herinnering aan deze bemanning. Helaas verdween dit monument eind jaren zestig toen de abdij besloot het kerkhof zelf te gebruiken als begraafplaats voor eigen priesters. Enkel Ernest Claes en zijn vrouw liggen er nog begraven.
– B-17F 41-24564 « Patches » van de 365th Bomb Squadron, 305th Bomb Group, 8TH AF, neergestort op 17 augustus 1943. Hier kwamen de piloot 2nd Lt Douglas L. Mutschler en copiloot 2nd Lt Edward L. Carter in de cockpit om het leven. T/Sgt Carlton I. Boberg (top turret gunner) werd zwaar gewond overgebracht naar het Bordet Ziekenhuis te Brussel, waar hij overleed op 19 August 1943. Beide piloten werden begraven te St. Truiden – Brustem en Boberg te Evere Brussel. Na de oorlog werden ze overgebracht naar Neuville-au-Condroz, Luik. Eind de jaren werden ze dan uiteindelijk overgevlogen naar de Verenigde Staten. De andere leden van de bemanning sprongen uit het vliegtuig en werden krijgsgevangen gemaakt. Helaas zijn ze allen zijn reeds overleden. Onderzoeker Johnny Janse schreef mij: “In 1982 had ik het geluk de ball turret gunner Quinlivan te ontmoeten en verbleef een weekend met ons te Aarschot en Averbode. Een weekend om nooit meer vergeten”.
Paul Laureys meldde mij nog dat vlak na de oorlog er al een monument werd opgericht voor de bemanning van de Wellington maar dat verdween begin van de vijftiger jaren (zie o.a. het artikel in Contact nr 17, Het verdwenen Wellington gedenkteken te Averbode, blz 40-42). Het nieuwe monument is een vredesvlam in roestvrij staal dat tegelijkertijd het inferno van de crashes moet voorstellen.
Het ontwerp werd getekend door Robert Vandermeren en uitgevoerd door de Averboodse kunstsmid René Huybrechts.
