Westland Lynx XZ182

De Westland Lynx was het resultaat van een Frans-Britse samenwerking op het gebied van militaire helikopters. De overeenkomst omvatte de ontwikkeling en reeksbouw van de Gazelle, Puma en Lynx voor de Franse en Britse strijdkrachten en voor export. Voor de eerste twee nam het Franse Aérospatiale het voortouw; het leiderschap van de ontwikkeling van de Lynx ging naar het Britse Westland.

Van de Lynx bestonden twee varianten: de HAS 2, een marine-versie voor gebruik vanaf kleinere schepen, en de AH 1, een land-versie voor de Britse Landmacht. Alhoewel aanvankelijk de land-versie het grootste aantal bestellingen kreeg van de Britten, was het toch de marine-versie die het grootste exportsucces kende. Later volgenden verbeterde versies met de HAS 3 en de AH 7. De samenwerking met Aérospatiale verwaterde en de Fransen gingen samenwerken met MBB om uiteindelijk Airbus Helicopters te worden. Westland ging zijn eigen weg, fuseerde met Agusta en maakt nu deel uit van de Italiaanse Leonardo-groep. De ontwikkeling van de Lynx ging verder en de twee belangrijkste varianten zijn nu de HMA 8 voor de marine en de AH 9 voor het leger.

XZ182 met c/n WA058 werd gebouwd in 1978 en maakte zijn eerste vlucht te Yeovil op 4 april 1978. Het was een AH 1 versie voor het Britse leger en het Army Air Corps (AAC) nam het toestel in ontvangst op 9 mei 1978.

De eerste gebruiker was het 4 Regiment, AAC, 654 Squadron in West Duitsland. Eind 1979 volgde enkele maanden detachering naar Noord Ierland maar begin 1980 was het terug in West Duitsland. Daar werd het op 30 juni 1980 beschadigd bij een brand van de ‘rotor-brake’. Na herstelling ging XZ182 eind 1982 naar 3 Commando Brigade Air Squadron, een eenheid die de Britse Mariniers ondersteunde. Daar kreeg het aanvankelijk de code (L)N (de letter tussen haakjes werd niet op de heli aangebracht), daarna 23A, nog later 23B. Eind 1987 werd het op non-actief gezet en begin 1989 aangewezen voor ombouw tot AH 7. Eind 1989 kwam het terug in dienst bij 3 CBAS als (C)X tot het in 1996 ernstige problemen had met de transmissie. De herstelling gebeurde bij Westland en in januari 1999 was XZ182 terug beschikbaar en toegewezen aan 847 Naval Squadron als (L)M. Daarna werd het gebruikt bij 671 Squadron, AAC (code Z), en later bij 9 Regiment.

Eind 2014 werd XZ182 uit gebruik genomen en toegewezen aan het ‘Wildcat Donor Programme’. AgustaWestland AW159 Wildcat (AH 1 en HMA 2) is de nieuwe naam van de verbeterde Lynx en een aantal oudere Lynx’en werden gestript van nog bruikbare onderdelen, vooral de motoren en transmissie, voor gebruik in de nieuw gebouwde Wildcat helicopters.

Nadat alle bruikbare onderdelen gerecupereerd waren, werden de ‘lege’ helicopters in 2015 verkocht aan Everett Aero (dit bedrijf had in een niet zo ver verleden ook enkele gestripte ex Belgische Agusta’s in de aanbieding). Minstens vijf Lynx werden in de loop van 2016 aan de firma PS Aero van Piet Smedts in Baarlo, Nederland, verkocht. PS Aero specialiseerde zich de voorbije jaren in de aan- en verkoop en verhuur van vooral ex militaire vliegtuigen en heeft steeds enkele tientallen grote en kleine vliegtuigen en helikopters in voorraad.

Begin 2021 verscheen Westland Lynx XZ182 in een voortuin in de Jan Hammeneckerstraat (huisnummer 123) in Mariekerke, Bornem.

Update 22 september 2024: dank zij het VRT-programma ‘De Goudvis’ en Het Belang van Limburg van 17 september 2024 weten we meer over deze helikopter en vooral zijn eigenaar. Eigenaar Jan Van Vaeck had ooit de ambitie om militair piloot te worden. Zijn ouders vonden dat maar niets en verstopten de oproepingsbrief. Jan wist al die jaren van niets maar recent kwam de brief terug boven water en wist Jan waarom hij in 1979 niet aan zijn opleiding in Goetsenhoven kon beginnen. De luchtvaart bleef echter aan hem kleven en in 2021 kocht hij deze helikopter. Zijn zoon is nu piloot op Boeing 737.  Jan begon alsnog aan een vliegopleiding maar door medische problemen moest hij de opleiding stopzetten.

Beelden: © Tom Brinckman 31/03/2021
Datum registratie:
03/05/2021
Eigenaar:
Jan Van Vaeck
Locatie:
Westland Lynx XZ182
Adres:
Jan Hammeneckerstraat 123, Mariekerke, Bornem
Lengtegraad:
4°11’56.6″E
Breedtegraad:
51°03’38.8″N

FEEDBACK

[pencilang nl_BE='Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikservaring te optimaliseren. Door verder te surfen, stemt u in met ons Privacy & Cookie beleid.' fr_BE='Ce site utilise des cookies pour optimiser votre expérience utilisateur. En continuant à surfer sur Internet, vous acceptez notre politique de confidentialité et d’utilisation de cookies.' /] [pencilang nl_BE='Accepteren' fr_BE='Accepter'/] [pencilang nl_BE='Lees meer' fr_BE='Lire Plus'/]

[pencilang nl_BE='Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikservaring te optimaliseren. Door verder te surfen, stemt u in met ons Privacy & Cookie beleid.' fr_BE='Ce site utilise des cookies pour optimiser votre expérience utilisateur. En continuant à surfer sur Internet, vous acceptez notre politique de confidentialité et dutilisation de cookies.' /] [pencilang nl_BE='Accepteren' fr_BE='Accepter'/] [pencilang nl_BE='Lees meer' fr_BE='Lire Plus'/]