NH90NFH geland in Koksijde

Met de komst van de NH90 breekt een volledig nieuw tijdperk aan in Koksijde. De helikopter van de nieuwste generatie is volledig gebouwd uit crashbestendige composietmaterialen. Corrosie is in tegenstelling tot wat in de landelijke media eerder verscheen dus niet mogelijk. De romp heeft een theoretische levensduur van 30 jaar of 10.000 vlieguren. Alle bewegende onderdelen (vb. de gearbox) kunnen tot een half uur zonder olie blijven werken.

De Sea King had operationele beperkingen met name wat betreft ijsafzetting op de rotor. De NH90 is hier wel tegen opgewassen. Het nooddrijfsysteem is standaard geïnstalleerd op de NFH die het meeste van de tijd boven water zal opereren. Dit laat toe in geval van problemen boven water een veilige landing en evacuatie uit te voeren.

Met het aanwezige autodiagnose- en geïntegreerd onderhoudssysteem zal de onderhoudslast verminderen. Volgens de constructeur wordt er 2,9 manuur gerekend per vlieguur.

Afmetingen
Lengte (met draaiende rotor): 19,56 m
Lengte (ingeklapte rotor en staart): 13,64 m
Breedte romp: 3,63 m
Hoogte: 4,20 m
Rotor diamater: 16,3 meter

Prestaties
Maximum snelheid: 325 km/h
Klimsnelheid: 480 m/min
Leeg gewicht: 6.900 kg
Maximum gewicht: 10.600 kg
Maximum hoogte: 6.000 m
Autonomie: 4 uur plus 30 min reserve
Maximum actieradius: 880 km

Het klinkt misschien vreemd dat het tweede toestel in de reeks van vier als eerste wordt voorgesteld aan de massaal aangemelde media op Basis Koksijde. Maar “dé 01” staat nog tot in juli in Marignane bij Marseille voor de opleiding van de technici en piloten. Dit toestel werd in augustus 2013 geleverd aan de Luchtmacht.

In tegenstelling tot Nederland dat al sinds 2010 met de NH90 in een Meaningful Operational Configuration (MOC) vliegt, opteerde de Belgische defensie om enkel Full Operational Configuration (FOC) – toestellen aan te schaffen. Daar zullen er in theorie dus geen kinderziektes meer in aanwezig zijn. RN-03 en RN-04, de laatste twee toestellen worden respectievelijk eind dit jaar en begin 2015 verwacht in Koksijde.

De Belgische NFH’s zullen twee type missies vliegen: Search And Rescue (SAR) en Maritieme operaties (MAR). Bij die laatste gaat het vooral over ondersteuning van de M-fregatten van de Marine, de Leopold I en de Louise-Marie. Dit gaat van verkenningsvluchten over bewakingsopdrachten, algemene ondersteuningsmissies tot interventies. Een typische maritieme missie bestaat uit een bemanning van vier: twee piloten, een cabine operator en een sensor operator.

Voor het landen op marineschepen is ook een Deck Lock Systeem (Harpoen) aanwezig. Dit gaat verhinderen dat de helikopter gaat schuiven en mogelijk in het water vallen. De rotors en staart worden automatisch ingeklapt om ruimte te besparen aan boord. De helikopter beschikt ook over een uitgebreid pakket aan elektronische bescherming. Om op een beveiligde manier te communiceren met het commandoschip is datalink 11 voorzien.

Voor een SAR opdracht bestaat een bemanning uit vijf personen: twee piloten, een cabine operator (winchman), duiker en medisch verantwoordelijke. Als extra uitrusting krijgen de Belgische helikopter een ‘bubbelraam’ zoals nu op de Sea King aanwezig om met het blote oog vanuit de cabine ook te helpen zoeken, nog een extra item op het Belgische verlanglijstje was een SX16 ‘Nightsun’ zoeklamp. De reddinglier kan natuurlijk ook niet ontbreken en die kan 270 kg hijsen.

De digitale cockpit is een sterke verbetering ten opzichte van de Sea King waar naalden en wijzertjes de plak zwaaien. De vlieginstrumenten in de de NH90 worden weergegeven op vijf multifunctionele LCD-schermen (Vluchtinfo, missie en onderhoud).

Daarnaast beschikt de NH90 over een Fly-by-Wire, dat wil zeggen dat er tussen de stuurorganen en de rotoren geen mechanische verbindingen zijn. De bewegingen van de piloot worden door elektrische signalen via de vluchtcomputer naar de hoofd-en staartrotor gezonden. Hierdoor is de bestuurbaarheid zeer verfijnd en leverde dit ook een gewichtsbesparing ten opzichte van conventionele hydraulisch aangedreven flight control systemen. De NH90 is trouwens de eerste in serie gebouwde helikopter die over een Fly-By-Wire systeem beschikt.

Minister De Crem was alvast lovend en noemde het toestel “een verbluffend staaltje van techniek” en “een van de meest geavanceerde helikopters op de markt vandaag, die volledig opgewassen is tegen de veelvuldige en veeleisende taken die we ervoor voorzien. De komst van de NH90 betekent een belangrijke stap voorwaarts wat betreft de effectiviteit van onze acties en de veiligheid van de bemanning”. Hij mocht ook een vluchtje maken op de zogenaamde jumpseat vlak achter de piloten ter demonstratie voor de aanwezige pers.

Majoor Vlieger Kristof "Krikke" Geerts schetste de opleiding die iedere NH90 piloot doorloopt tijdens zijn of haar conversie: "We starten met een acht weken theoretische vorming in samenwerking met de Nederlandse luchtmacht in De Kooy. Om een idee te geven… onze boeken omvatten ongeveer 1.700 bladzijden waarin werkelijk alles van het toestel omschreven is. Daarna volgen we gedurende drie weken de Part Task Trainer. De volgende zes weken zijn gereserveerd voor de full flight simulator. Nu staat die nog bij de fabrikant in Noord-Italië, vanaf 2016 zal die ook in De Kooy te vinden zijn. Tenslotte vliegen we op onze thuisbasis nog circa 40 vlieguren instructie per piloot.”

Naast het opleiden van de piloten, bemanningen en grondpersoneel is ook nog het uitwerken van de procedures een flinke kluif op het to­do­lijstje. Om maar een praktisch voorbeeld te geven: de NH90 produceert een stuk meer downwash dan zijn voorganger. Afhankelijk van de situatie hangt de Sea King 12 meter boven het te winchen doel, nu zal dat een stukje hoger zijn om veilig te kunnen werken.

Op de neus van het toestel is een Forward Looking Infrared (FLIR) camera geïnstalleerd van de laatste generatie. Maar het meest in het oog springende is wellicht de donkergrijze koepel onderaan. Daar zit een Thales Ocean Master 360° surveillance radar. Deze speciaal voor de NH90 ontwikkelde rondzoekradar is een moderne, multimode pulsdopplerradar. Deze is in staat om met radarbeelden met een hoge resolutie ook heel kleine objecten onder bijna alle zee- en weerscondities te kunnen detecteren. Daarbij is het ook mogelijk om luchtdoelen te op te sporen.

Het aankoopprogramma om de NH90 te bewapenen is opgestart zei de projectmanager tegen Hangarflying: “De procedure loopt en normaal worden de helikopters tegen 2016 bewapend om in te zetten in de maritieme rol, denk maar aan de anti-piraterij missies in Somalië. Moest dit reeds vroeger noodzakelijk zijn kunnen we beroep doen op de Nederlandse collega’s. Hun NFH is quasi identiek aan de onze.”
De Nederlandse Koninklijke Luchtmacht kan haar NH90’s bewapenen met machinegeweer 7.26mm FN MAG (www.fnherstal.com/primary-menu/products-capabilities/airborne-weapon-systems/general/product/311/302/311/19/_/fn-light-door-pintle.html) en in de nabije toekomst een 12,7 mm (0.5 inch) FN M3M (www.fnherstal.com/primary-menu/products-capabilities/airborne-weapon-systems/general/product/311/302/311/19/_/fn-medium-door-pintle.html).

De identieke helikopters van België en onze Noorderburen maken een nooit eerder geziene nauwe samenwerking mogelijk. Zowel op het vlak van logistiek en onderhoud als van opleiding en training van het boordpersoneel en techniekers. Het uiteindelijke doel is niet enkel kostenbesparend van aard, maar ook het mogelijk maken van gezamenlijke ontplooiing. Belgische NH90’s kunnen aan boord van de fregatten van de Nederlandse marine ontplooid worden en omgekeerd. Zoals nu reeds het geval is met Alouette III’s, bijvoorbeeld in het kader van drugsbestrijdingsoperaties in de Caraïben, in de strijd tegen piraterij in de Somalische wateren of tijdens andere maritieme operaties. De Alouette III blijft trouwens tot 2020 in dienst.

De NH90 wordt aangedreven door twee Rolls Royce Turbomeca RTM-322-01/9 turboshaft motoren. De helikopter is uitgerust met Fully Automated Digital Engine Control (FADEC) dat de power management verantwoordelijkheden en de werkdruk vermindert voor de piloot. Volgens de constructeur levert de motor ongeëvenaarde prestaties gedurende zijn hele leven, en een uitstekende weerstand tegen corrosie en erosie. De motor heeft trouwens al zijn waarde bewezen want naar de NH90 wordt de RTM322 ook gebruikt in de driemotorige AgustaWestland AW101 Merlin en de Westland WAH-64D Longbow Apache.

Zodra een eerste kern van bemanningen gevormd is, zal de NH90 naast de Sea King ingezet worden. Op het moment dat alle bemanningen zijn omgevormd, wordt de Sea King uit gebruik genomen. Naar alle verwachtingen worden de eerste echte reddingsopdrachten vanaf midden 2015 gevlogen en zal de laatste Sea King in 2016 de luchtcomponent verlaten.

De toekomst voor de NH90 binnen defensie is ­­- weliswaar met enige vertraging – definitief gestart. Sinds september vlogen de twee TTH versies al om en bij de 280 vlieguren in de Operational testing & evaluation (OT&E) fase. Wat in vergelijking met de buurlanden bijzonder goed is, kregen we te horen bij defensie. Vier piloten werden reeds gekwalificeerd, nog eens vier zijn bezig met hun conversie. De eerste NFH sprokkelde sinds augustus vorig jaar al 80 vlieguren bij elkaar in het Franse Marignane. Welkom NH90, happy landings!