36ste Sanicole Airshow

Om 8 uur gingen de poorten open… en nog voor de eerste demonstratie in de lucht werd het al gezellig druk op het vliegveld van Leopoldsburg, voor vele bezoekers ook de kans om eens in de cockpit van een F-16 te zitten. Voor dit doel gebruikt de luchtcomponent de FA-05 als rondreizend tentoonstellingsvliegtuig.

Geen airshow zonder verkoopsstandjes waar liefhebbers en verzamelaars allerhande memorabilia kunnen kopen. Zoals hier bij het 349 squadron uit Kleine Brogel.

Brendan O’Brien’s Flying Circus is al sinds de jaren tachtig een graag geziene displaypiloot op airshows. Zijn normaal programma houdt ondermeer een landing op een trailer in. Door de te kleine landingsbaan van Sanicole werd het een crazy flight waarin hij al de mogelijkheden van zijn gemodificeerde Piper J3-65 Cub demonstreerde. G-BPCF is een Piper Cub met een ‘geknipte vleugel’. Elke vleugel werd ongeveer 1,2 meter verkort in het midden van de overspanning, wat resulteert in een verbetering van de rolcapaciteit. In combinatie met een milieuvriendelijk rooksysteem is het een uitstekende machine voor demonstratievluchten.

Belgisch Aerobatic-kampioen Didier Amelinckx in zijn Extra 330SC D-EXBE.

Voor The Victors zit hun airshow-seizoen erop. De Sanicole Airshow was hun laatste officiële voorstelling voor dit jaar. Om hun seizoen af te sluiten hebben ze op hun thuisbasis nog de Victor Day.

Het is ondertussen bijna een jaarlijkse traditie dat de F-16’s van het 31 Tiger squadron een demo formatievliegen geven, mede dankzij de goede banden tussen het smaldeel en airshow-coördinator Gilbert Buekenberghs die peter is van de tijgers. De demonstratie is geen aanzet voor een nieuwe acrobatische patrouille bij de Luchtcomponent, want het formatievliegen is sowieso een onderdeel van de militaire opleiding.

Een afscheid in stijl van de Thunder Tigers… flares zijn vandaag de dag bijna niet meer weg te denken in het airshow circuit en zorgen dan ook voor spectaculaire beelden.

Pierre Marmy van het Zwitserse Aerobatic Team in zijn Sukhoi SU-26M.

Geen evenement in België waar de Sea King van het 40ste smaldeel niet vertegenwoordigd is om een demonstratie van hun capaciteiten te geven. Op de achtergrond een glimp van de plaatselijke zand- en heidegronden van het militair oefengebied.

Het Britse Swip team is het geesteskind van Peter ‚Pete’ Wells en Guy Westgate. Tijdens de Aero 2003 in het Duitse Friedrichshafen ontdekt hij de Silence Twister en zet daarna zijn eigen bedrijf Zulu Glasstek in om de SA180 Silence Twister volledig te moderniseren. Het ontwikkeltraject richtte zich op aerodynamische verbeteringen en het vervangen van de originele Jabiru 2200 aandrijving van 80 pk. Hiervoor in de plaats komt een krachtiger UL260iSA-blok dat 107 pk levert. Deze motor is ontwikkeld door een Belgische firma UL Power (www.ulpower.com) en gaat goed samen met een ‘V-Prop’. In korte tijd wordt daarmee het SA1100 model geboren, dat al snel de benodigde certificatie krijgt om aerobatics te vliegen.

Het eerste publieke optreden van deze topper is op een meeting waar het Swift Glider Display Team ook acte de presence geeft. Dat team staat onder leiding van Guy Westgate. Wells en Westgate vinden elkaar en een plan voor een nieuw team laat niet lang op zich wachten. De constructie van een tweede SA1100 markeert het ontstaan en samensmelten van dit nieuwe duo in 2009.

Al snel lopen ze tegen problemen aan, die ook bij andere piloten van de Twister voorkomen. Het wordt duidelijk dat 100 pk motorvermogen niet toereikend is voor het uitvoeren van de extreme stunts. Zeker wanneer de Twister tijdens de klim te weinig vermogen heeft, wordt de situatie voor beide piloten penibel. De aerodynamica van het toestel is echter wel dik in orde. Het duiken gaat daarom snel en er wordt stevig geaccelereerd. De oplossing is dat Wells maximaal 75% van zijn vermogen gebruikt en de overige 25% beschikbaar blijft voor Westgate om lastige manoeuvres tot een goed eind te brengen.

Na een internationale trip kreeg het team naambekendheid en dit wierp eind 2010 zijn vruchten af toen het Scottish Widows Investment Partnership (SWIP) een driejarige sponsordeal voorstelde.

Stichting Parachute Group Holland (PGH) is een non-profit groep parachutisten gewijd aan het springen met ronde koepels en andere militaire parachutes. Naast heel wat demonstratie sprongen worden er ook heel wat herdenkingsprongen gemaakt.

Zelf meespringen kan ook. In dat geval dient u zich op te geven voor de basic jump course. Deze cursus, die diverse keren per jaar gegeven wordt, moet iedereen doorlopen om vertrouwd te raken met de ronde parachute. Voor mensen die reeds in het bezit zijn van een ‘rond’ (militair) parabrevet kan dit met een zogenaamde refresher, een korte herhaling. Men dient dan wel zijn logboek en brevet te kunnen tonen.

Parachute Group Holland (PGH) werd in 2007 gesticht in Nederland, maar heeft een internationaal karakter. PGH herdenkt personen die met een parachute deelgenomen hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog, niet louter de para-eenheden maar ook alle anderen die aan een valscherm naar beneden kwamen (piloten die zich met een parachute wisten te redden, mannen en vrouwen ingezet voor speciale opdrachten en boven bezet gebied gedropt, enz…)

Om de herinnering levend te houden en voor de beeldvorming springen de leden van de stichting tijdens demonstratie en herdenkingssprongen gekleed in de authentieke uniformen van de geallieerde strijdkrachten. Deze uniformen zijn gelijk aan de uniformen zoals die gedragen werden tijdens de operatie die herdacht wordt.

De PGH is geen re-enactment groep. Het springen in uniform geschiedt uitsluitend ter ere van de mensen die gesprongen zijn en ter illustratie voor de jongere generatie. Er wordt gesprongen zonder wapens en zonder uitrusting. Ze gedenken de mens en niet de oorlog.

Sinds de oprichting van de stichting PGH zijn er op diverse plaatsen herdenking sprongen gemaakt, ondermeer op de Ginkelse Heide waar jaarlijks de herdenkingen van de Slag bij Arnhem plaatsvindt. Aan deze dropzones zijn er door de stichting nog enkelen toegevoegd. Wolfheze, Overasselt, Groesbeek, Eindhoven en Driel. Op enkele van deze dropzones was zelfs sinds de Tweede Wereldoorlog geen parachutist meer geland.

Bij grote activiteiten en herdenkingen wordt gebruik gemaakt van een authentieke Douglas C47 Skytrain/Dakota om uit te springen. Deze Dakota, met de naam ‘Drag em Oot’, heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog actie gezien boven Normandië en Arnhem. Die actie is letterlijk te nemen want tot op vandaag zijn er zo’n dertig groot kaliber –maar ondertussen herstelde– kogelgaten in het toestel.

De kist werd op 28 december 1943 geleverd aan de USAAF als 42-100882 en in september 1944 overgedragen aan de RAF als TS422 (een Dakota Mk 3) en werd toegewezen aan No.1 Heavy Glider Servicing Unit, een speciale hersteleenheid voor zweefvliegtuigen die na D-Day een 40-tal zweefvliegtuigen herstelde vooraleer ze werden ingezet voor operatie Market Garden. Vandaar ook de naam… „’Drag-‚em-Oot’

In 1946 werd de Dakota overgedragen aan de Royal Canadian Air Force (RCAF). In 1967 werd het toestel op het Canadeese luchtvaartregister ingeschreven en begon het een lange carrière als vrachtvliegtuig bij diverse eigenaars in Noord-Amerika. In 2005 arriveerde het in het Verenigd Koninkrijk waar het volledig werd gerestaureerd en vandaag wordt gevlogen door het Dakota Heritage of Liverpool.

Ook voor onze Rode Duivels was het de laatste show op Belgische bodem van dit seizoen.

De Westland Lynx Mk.8 is de ruggengraat van de Fleet Air Arm, de Britse Marine luchtvaartdienst. Dit toestel (XZ689/415) van 815 squadron is gebaseerd in Yeovilton (Somerset, UK). De staat van dienst is op zijn minst indrukwekkend te noemen: van de Falklands, over twee Golfoorlogen, is de Lynx tot vandaag de schrik van piraten. De Mk.8 is de laatste variant voor zijn opvolger ‚Wildcat’ halverwege het decennium in dienst komt.

De Zweedse Luchtmacht Historische Vlucht (SwAFHF) was ook present met een drietal toestellen. Saab Tunnan, Saab 105 en de Saab Viggen. Van de Tunnan (of Ton) waren 585 vliegtuigen in dienst tussen 1951 en 1974 zowel in verkennings-, jacht- en aanvalsvliegtuigen. Door het wegvallen van het Breitling Jet Team kreeg het publiek ook nog een extraatje onder de vorm van een Saab 105, het ondersteuningstoestel van de Zweden.

De Zweedse Luchtmacht Historische Vlucht (SwAFHF) heeft als voornaamste doel toestellen en uitrusting van de Zweedse luchtmacht te bewaren. SwAFHF is actief sinds 1998 en ze bewaren ondermeer een J32 Lansen, J35 Draken en Viggen SK37, Harvard, Hunter, Bulldag, Saab Safir in luchtwaardige toestand. Natuurlijk opereren ze onder toezicht van de luchtvaartautoriteiten en volgen ze de regels voor civiele en militaire operaties. De activiteiten worden gefinancierd door middel van sponsoring, lidmaatschapsgelden en vliegshows.

Het Nederlandse F16 demoteam neemt haar PR-werk heel serieus en loopt door het ganse publiek om stickers uit te delen.

De Aerostart zijn wellicht één van de beste propeller-teams uit Europa. Deze zes YAK-50 toestellen zorgen voor zeer dynamische opeenvolging van figuren en breaks, die we normaal gezien enkel van jet-teams gewend zijn. Daarbij kom nog eens dat de Aerostars piloten een groep enthousiastelingen zijn met elk hun verschillende achtergronden en niet allemaal professionele vliegers. Elke piloot heeft een CAA licentie een ‘keurmerk’ waar ze moeten aan voldoen en aantonen dat ze een veilige voorstelling kunnen vliegen.

Met de val van de Berlijnse Muur kwamen meer en meer Russisch aerobatic-vliegtuigen naar het westen. Zo hebben heel wat Britse piloten midden jaren 90 een YAK-52 vliegtuig aangeschaft. Veel van die vliegers verzamelden zich bij een school voor vorming en aerobatics die tweemaal per jaar werd gehouden op North Weald, een ex RAF Battle of Britain vliegveld bij Londen. Deze cursus, die door RAF-instructeurs werd gegeven, gaf civiele piloten de opleiding tot veilig formatie vliegen. Na een korte uitstap in het displaywereldje, besloten vijf piloten hun nieuwe vaardigheden te gebruiken als een gloednieuwe display team. De Aerostars werden geboren 1997.

De groep begon in eerste instantie als een vijfkoppige formatie met tweezits YAK-52’s. In 1998 vervoegden twee ambitieuze nieuwe piloten het team. Een paar lichtere en meer potente YAK-50 eenzitters werden toegevoegd om meer energie in de routine te steken. Het jaar daarop werd een zilveren medaille behaald op de FAI Aerobatics Grand Prix in Neuchâtel (Zwitserland) en Shell Challenge Trophy op Biggin Hill International Air Fair (UK). De volledige groep schakelde ondertussen over op de pittige en lichtere YAK-50. Het team was de voorbije jaren al te zien op evenement in Ierland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, Zwitserland, België, Noorwegen, Zweden, Letland, Polen en Portugal.

De Yakovlev YAK-50 is dan wel een product uit de jaren zeventig, toch blijft deze grote eendekker streling voor het oog die aan een warbird doet denken. De negenliter stermotor en bijhorende schroef geeft het toestel meer cachet dan de huidige Lycoming en koolstofvezel-toestellen die nu de top van de rangschikking bepalen. Maar toch blijft de YAK-50 in staat om alle geavanceerde acrobatische manoeuvres uit te voeren.

De YAK-50 was een groot succes, zo bleek ook uit de resultaten op World Aerobatic Championships van 1976. Piloten namen met deze toestellen heel wat ere plaatsen in beslag.

In tegenstelling tot de latere YAK-52 training vliegtuig, werden er relatief weinig YAK-50’s gebouwd –312 om precies te zijn– tot 1985, waarvan de overgrote meerderheid waren voor de Russische DOSAAF (DOSAAF = Dobrovolhnoe (vrijwilligers) Obxestvo (vereniging) Sodeistvia (ter ondersteuning) Armii (landmacht) Aviacii (Luchtmacht) i Flotu (marine), een paramilitaire organisatie). Slechts zestien toestellen werden er geëxporteerd. Met de introductie van zijn opvolger, de YAK-55, werd de DOSAAF clubs door Moskou opgedragen de YAK-50’s te schrappen en de logboeken naar Moskou terug te zenden. De meeste gehoorzaamden deze richtlijnen… met als gevolg dat er slechts ongeveer 60 YAK-50s overblijven in de wereld.

Een unieke formatie met een Boeing 737 van Jetairfly en de P51 van de Vormezeele-collectie. Aan de knuppel van de 737 zat Andre Berger, directeur vliegoperaties bij Jetairfly. Hij gaf via de radio ook live commentaar naar de bezoekers en stelde in het kort de werking van de luchtvaartmaatschappij voor en overliep ondermeer het openstaande orderboekjes van Jetairfly. Zo komen volgend voorjaar twee Embraer E190 en drie B737-800NG de vloot vervoegen. In het najaar is het uitkijken naar de levering van een B787-800 Dreamliner.

Hannes Arch maakt dit jaar met zijn Zivko Edge 540 V3 zijn debuut in Sanicole. Maar hij heeft reeds een zeer uitgebreid palmares bij mekaar gevlogen. Zo werd hij in 2006 Europees acrokampioen in de unlimited klasse. Daarna spitste hij zich vooral toe op de Red Bull Air Races (www.redbullairrace.com) waarin hij in 2006 beste nieuwkomer was, in 2007 wereldkampioen en in de twee daaropvolgende jaren vice-wereldkampioen. Hannes heeft zijn thuisbasis in Hangar 7, Salzburg (Oostenrijk) bij de prachtige collectie van de Flying Bulls.

De Zivko Edge 540 waarmee Hannes Arch vliegt werd vervaardigd door Zivko Aviation is speciaal gebouwd voor aerobatics. In de karakteristieken vinden we onder meer een rolcapaciteit van 420 graden per seconde en kan tot 3.700 voet per minuut klimmen. Sinds het midden van de jaren negentig werden met dit type heel wat overwinningen behaald in de unlimited aerobatic klasse. Ook in de Red Bull Air Race is dit het meest voorkomende vliegtuig… alle kampioenen van de voorbije jaren vlogen met een Edge 540.

Met callsign RAIDER22 kondige de B-52H Stratofortress zijn komt aan op de Airshow. Voor Sanicole een primeur in de 36 jaar dat de ze de show organiseren. Het toestel (60-0024/LA) is in dienst bij het 20th Bomb Squadron en is gebaseerd op Barksdale Air Force Base, Louisiana. Voor de gelegenheid werd het toestel tijdelijk gestationeerd in Fairford (UK) en vloog ook een show op ILA in Berlijn. Deze zware bommenwerper mocht trouwens dit jaar een diamanten jubileum vieren… in 1952 maakte het prototype de eerste vlucht. In het totaal zijn er 744 toestellen gebouwd waarvan het laatste type, deze B-52H in 1962. Ondertussen zijn er nog bijna 90 toestellen in dienst bij Amerikaanse Luchtmacht. Het toestel is uiteraard in al die jaren voortdurend gemoderniseerd. Met een spanwijdte van meer dan 56 m en de acht straalmotoren die in vier gondels zijn samengebracht is de bommenwerper uniek te noemen. Een B-52 heeft een ongebruikelijk landingsgestel van vier dubbele hoofdwielen die achter elkaar onder de romp geplaatst en bovendien bestuurbaar zijn en twee kleine zijwielen onder de vleugeltips. Het toestel kreeg vanwege zijn grootte en vernietigingskracht de bijnaam BUFF, ‘Big Ugly Flying Fellow’.

Ook al enkele jaren een vaste waarde is de stelling met de luchtvaartfotografen van www.airshows.be. Onder hen ook ondergetekende…

Als springplatform gebruikten de Canadese Skyhawks een C-130 van de 15 Wing.

Het Canadese Skyhawks parachute team maakte speciaal voor Sanicole de oversteek vanuit Noord-Amerika om in de show deel te nemen. Dit zestienkoppige team heeft sinds 2010 een zeer speciale band met Sanicole en de organisatie was dan ook enorm verheugd dat zij in daar hun enige show op het Europese vasteland sinds twee jaren hebben gegeven. Een leuke afwisseling met tussen de jets en propellers met een knap staaltje van formatiespringen.

De Saab J37 Viggen werd in Zweden gebouwd eind jaren zestig als opvolger van de Saab Draken. Ze maakte haar publieke debuut tijdens de airshow van Le Bourget in 1969 en was tussen 1971 en 2003 actief in de Zweedse Luchtmacht, de enige Luchtmacht trouwens waarvoor het toestel ooit actief was. In 2003 werden de laatste Viggens ontmanteld en buiten gebruik gesteld. De Swedish Air Force Historical Flight werkt al een aantal jaren aan de restauratie van een Viggen om deze terug te kunnen tonen aan het publiek en 9 jaar na haar laatste vlucht is de Viggen opnieuw te zien in de lucht. Trouwens wederom een primeur voor Sanicole want het was de eerste keer dat de Viggen te zien was op hun show. Uiteraard waren ze trots dat ze het enige vliegende exemplaar van deze unieke straaljager konden voorstellen.

De A109BA H24 van de luchtcomponent draagt speciale markeringen om het 20ste dienstjaar en 100.000 ste vlieguur van dit type te vieren. In een demonstratie van ongeveer 15 minuten tonen luitenant Igor „Gorki” Craeghs en luitenant Filip „Flip” Perremans de capaciteiten van de lichte helikopter. De airshow was trouwens de laatste van Igor als displaypiloot.

De Royal Jordanian Falcons zijn als sinds 1976 actief en werden opgericht onder impuls van wijlen Koning Hussein. Hij wilde Jordanië promoten door middel van luchtvaart. De demo’s worden gevlogen in met vier Extra-300L’s en zijn een combinatie van formatie en solo acrobatie.

Een passage in echelonformatie. Voor de fotografen, deze foto werd aan een sluitersnelheid 1/160ste gemaakt. Langere sluitersnelheden zorgen ervoor dat de propellers een volle schijf vormen.

Zoals elk jaar was ook de F-16AM Solo display van de Luchtcomponent vertegenwoordigd. Het seizoen 2012 is het eerste van kapitein Renaus ‘Grat’ Thys. De demonstraties werden dit seizoen gevlogen met de FA-84, voor de gelegenheid geschilderd in een opvallend kleurenschema hier nog eens extra in de kijker gezet met flares.

Renaud ‘Grat’ Thys werd geboren in 1983, en ging in dienst in 2001 en vatte zijn pilootopleiding aan in 2002 en kreeg in 2004 zijn vleugels opgespeld. Na de Alpha Jet opleiding vervoegde hij in 2005 het OCU squadron voor zijn conversie naar F-16. Volledig operationeel werd hij toegewezen aan het 350 squadron. Tussen 2006 en 2011 volgde hij diverse kwalificatie cursussen en nam deel aan oefening (TLP, CCD) in verschillende landen. Momenteel is hij instructeur ‘Standaardisatie en evaluatie’ binnen 350 squadron. Zijn logboek totaliseert ruim 1800 vlieguren waarvan 1.200 op F-16.

Heel wat luchtvaartfanaten in het publiek… onder hen ook dit kleurrijke trio Patricia, Franky en Danny: „We komen al 15 jaar hier naar de show. We bezoeken jaarlijks zoveel mogelijk airshows in binneland. Al is het zonde dat er in ons land zo weinig zijn, maar we trokken ook al naar Frankrijk en Engeland.” Zelf zijn ze vooral F-16 fans, wat duidelijk te zien is aan de patches collectie die ze meedragen. „Elk jaar ga ik de nieuwe patchkes kopen die van de Belgische eenheden worden uitgebracht… je bent een Belg of je bent het niet!”

Tot volgend jaar! Op vrijdag 13 september 2013 voor de zonsondergang show en op zondag 15 september 2013 voor de ‘gewone’ airshow.