De RSAB viert haar zilveren jubileum

Veel sun, geen sea, maar er vielen toch heel wat aangename dingen te zien voor de enthousiastelingen onder ons.

DPM’s waren goed vertegenwoordigd en zorgden voor een feestelijk tintje.

Dit RSAB clubproject toont hoe een houten vliegtuigstructuur in elkaar zit. De Michel Barry MB 02-2 Minibulle valt binnen de ULM-klasse. Men zou het niet meteen verwachten bij het zien van de foto, toch heeft deze éénzitter een vrij sierlijke lijn, onder meer door de motorkap die vloeiend overgaat in een bolle canopy.

Deze Butterfly werd gebouwd door La Brugeoise & Nivelles S.A. en kort daarna gekocht en ingeschreven in het Belgisch luchtvaartregister op 28 juni 1984 door Louis-Marc Regnier (OO-639). Die behield het toestel tot ongeveer 2011, waarna Pascal Recour het overkocht. Het duurde even om het vliegtuigje terug luchtwaardig te maken. Het minivliegtuig weegt 73 kg, wat ongeveer gelijk is aan het gewicht van de piloot. De JCV tweetakt motor van ongeveer 25 pk dient nog steeds als krachtbron.

Na degelijk technisch onderzoek bleek dat de originele plastic vleugelribben barsten vertoonden. Pascal Recour besliste om die te vervangen door aluminium ribben, die meer in het zelfbouw programma pasten en bovendien van grotere precisie zijn dan de originele. Hij maakte het toestel terug luchtwaardig tijdens de zomer van 2015.

De Bébé Jodel D-9 is één van de eerste zelfbouwtoestellen die na WO II het licht zagen. Ontworpen door Edouard Joly en Jean Delemontez, waar ook de benaming van komt: het waren de beginletters van de namen van de ontwerpers die ‘JoDel’ vormden. Hieruit volgde een lange lijst succesvolle toestellen, van Jodel tot Robin, steeds met de karakteristieke ‘gebroken’ vleugeluiteinden. Die vleugeltippen waren niet enkel een fabrieksmerk, het stond lange tijd garant voor vliegtuigen met uitmuntende vliegeigenschappen.

Het toestel, dat hier in de Franse ULM-klasse geregistreerd staat als ’08 VW’ begon zijn leven in België als OO-45, werd gebouwd door Jean Antonis en steeg voor het eerst op in 1978. De motor is een conversie van een VW luchtgekoelde auto-motor die 60 pk aflevert. Nu wordt het regelmatig gevlogen door Firmin Henrard.

Deze MC-30 Luciole éénzitter wordt gevlogen door RSAB-lid Jean-Paul Fourneau. Het toestel werd ontworpen door de Franse ingenieur Michel Colomban, die ook het kleinste tweemotorig toestel ooit tekende : de bekende Cricri. Die kan – in de juiste handen – kwalitatieve aerobatics uitvoeren met twee kleine tweetakt motoren van amper 15 pk elk. De Luciole daarentegen, werd uitgedacht om makkelijk en vrij goedkoop door de doorsnee bouwer gemaakt te worden, terwijl er behoorlijke prestaties aan het afgewerkte product verbonden zijn.

Met een Briggs & Stratton Vanguard V-twin, 627 cc, vier-takt, 23 pk die amper 5 l/uur verbruikt, haalt de Luciole een kruissnelheid van 170 km/uur en een stijgsnelheid van 4 m/s. Deze niet-zo-dure industriële krachtbron wordt meestal gebruikt voor stroomgeneratoren, grasmaaiertractoren, professionele houtkliefmachines, e.d. Bovendien is dit type motoren bewust gemaakt om dagelijks gedurende lange tijd te draaien en daarbij een betrouwbaar werkinstrument te zijn.

Het toestel op de foto werd gebouwd door Fiore Tittaferrante, een actief lid van de RSAB. Hij werkte het ergens in 2012 af. Intussen staan er al 210 uren op de teller. Het vliegertje stond dit weekend op Maillen te koop en heeft een mooi uitgerust instrumentenbord. Bovendien kan je het via een bijgeleverde, gesloten aanhangwagen gemakkelijk meenemen naar huis. Iemand interesse?

Een ULM replica van de Royal Aircraft Factory SE 5a op schaal 7/8 wist dit weekend aandacht te trekken. Deze replica is veel lichter en moderner gebouwd dan de oorspronkelijke fighter die tijdens WO I vanaf 1917 dienst deed als vechtmachine. Er wordt nu gebruik gemaakt van een Rotax 582 met elektrische starter. Dat is 65 pk en 582 cc versus de Hispano-Suiza V8 die op luidruchtige en gulzige wijze zijn 200 pk wist los te brengen vanuit zijn cylinderinhoud van 11.700 cc. Om even appelen met peren te vergelijken valt het verschil in opstijgmassa op, nl. 300 kg voor de ULM tegenover de 902 kg van het toestel uit 1917. De replica lijkt dus efficiënter dan het echte ding, tenminste om gewoon mee te vliegen voor de fun. Verder beschikt de replica over differentiële remmen die van een motorfiets komen, wat het taxiën vergemakkelijkt vergeleken bij de echte: die had helemaal geen remmen. Wie aandachtig kijkt, ontdekt ook een discreet achterwieltje aan het uiteinde van de tailskid. (Foto: Luc Wittemans)

Eric Dockier kocht het toestel 4 jaar geleden in onafgewerkte toestand, waarna hij het in zijn hangar in opslag zette. Zes maanden terug begon hij eraan te werken om het tegen dit RSAB jubileum af te krijgen. De ULM werd recent voor het eerst in de lucht gebracht. De eigenaar beschrijft de vliegeigenschappen als ‘aangenaam en zeer gezond’.

Eric Dockier: "Het regelen van de vleugels was een moeilijke taak. Dat valt te vergelijken met het stemmen van een viool, zodra je ergens iets verandert aan de spanning van één kabel, vervormt de geometrie elders. Dat vraagt wat oefening. Een facsimile machinegeweer is bijna afgewerkt en wordt binnenkort boven op vleugel gemonteerd. Het kleurschema is gebaseerd op de SE5a van Albert Ball, een luchtheld die vele overwinningen telde en jammer genoeg op veel te jonge leeftijd in de strijd het leven liet."

De cockpit van de SE5a replica laat een niet alledaagse belevenis vermoeden.

De Belgian Aviation Preservation Association (BAPA) had dit weekend een infostand. Op de foto: een kleine Franse luchtvaartmotor uit medio jaren dertig van vorige eeuw, die niet het beoogde commerciële succes kende, mede door de komst van WO II. De AVA 4 A-00 motor, 25 à 30 pk, 2-takt, 1.080 cc werd onder andere op de Tipsy S, Druine Turbulent, Farman Moustique en Mignet HM14 Pou-du-Ciel gebruikt.

Atec is een Tsjechishe ULM ontwerper en fabrikant die zijn activiteiten startte in 1992. Met de Solo 212 wil dit bedrijf een bijzonder manoeuvreerbare, kleine éénzitter op de markt brengen die ontworpen werd voor het gebruik door ervaren en sportievere piloten. Een buitenbeentje in de ULM klasse, zo staat te lezen op de website van de fabrikant. Adrenaline blijkt daarbij een belangrijk zakenconcept te zijn. Het toestel is volledig uit composietmateriaal gebouwd, onder andere door het gebruik van koolstofvezels en honeycomb sandwich krijgt het een hoge weerstand bij een laag constructiegewicht. De motor is een standaard Rotax 582 tweetakt watergekoelde tweecylinder.

Jacques Cooremans is exclusief verdeler van de Direct Fly Alto voor België en Frankrijk. Deze ULM of LSA wordt in Tsjechië gebouwd en komt standaard met een Rotax 912 UL (80 pk) of 912 ULS (100 pk). Die laatste versie haalt een kruissnelheid van 210 km/uur en klimt aan 5,5 m/s. Het toestel is volledig uit aluminium gemaakt en is beschikbaar in neus- of staartwieluitvoering, als kit of ‘ready to fly’.

Spiegeltje aan de wand, wie is de mooiste van het hele land?

De Profe Banjo MH is een motorzwever van Tsjechisch ontwerp, met een romp gemaakt van composiet en houten vleugels. Het toestel gebruikt 200 meter baanlengte om op te stijgen en neemt nadien vrij traag hoogte, namelijk met een stijgsnelheid van 2 m/s.

Met een volledig inklapbare Hirth F33B motor van 313 cc en 18 kw is de Banjo MH niet bedoeld om aan motorvliegen te doen. Het gaat hierbij eerder om een vorm van motorhulp die toelaat zonder sleeptoestel of lier op te stijgen tot een zelfbepaalde hoogte. Dit is een zuiver zweefvliegtoestel dat toevallig een motor aan boord heeft. Dat levert absolute vrijheid in een vliegsport die daarbuiten sterk op teamwerk steunt.

In de (zweef)vliegsport is ‘muggenziften’ geen scheldwoord. Insecten wegkuisen verhoogt het rendement wel degelijk. Een uurtje of twee vliegen op een zomerdag geeft soms enkele duizenden kleine kleverige kadavers op een vliegtuig met wat spanwijdte.

De Dynali H-3 toonde een deel van zijn mogelijkheden boven een akker, net naast het vliegveld.

Dit lijkt op een compacte versie van de klassieke Bell 47: een Safari helikopter die in 2003 vanaf een in de VS beschikbare kit werd gebouwd en in het Frans register is ingeschreven. Met 106 liter brandstof in twee tanks, kan het toestel drie uur vliegen, plus reserve. De Lycoming motor van 160 pk staat vertikaal gemonteerd en werkt via een ‘droog carter’, wat wil zeggen dat de olie niet in de motor zelf zit, maar wordt opgepompt vanuit een apart reservoir. De eigenaar vliegt al bijna tien jaar met deze heli en heeft niets dan lof over zijn kwaliteiten.

Met drie aanwezige exemplaren was de Helisport CH-7 de meest vertegenwoordigde helikopter. Het toestel op de foto is uitgerust met een Rotax 914 Turbo.

Helisport CH-7 Kompress Charlie 2. Op het eerste zicht lijkt de cockpit slechts aan één persoon plaats te bieden. Toch beschikt de heli over een duozitje waarbij de piloot en passagier echt dicht achter elkaar in tandemconfiguratie zitten.

Piloot Thomas toont hoe een delta zwever op een ‘dolly’ wordt gezet, waarna het met een ULM sleeptoestel op vlieghoogte gebracht wordt. Het karretje is door de Deutscher Hängegleiterverband (DHV) gekeurd en dient enkel als sleephulp. Eénmaal de delta aan het vliegen gaat, laat de piloot het ding los en rolt het aluminium karretje nog een tiental meter verder op de startbaan. Buiten Maillen, vindt Thomas ook zijn gading met het vliegen in berglandschappen.

Seedwings Spyder 14 op een dolly. Zo legt deze piloot eerst een goeie vijfhonder meter te voet af om zijn toestel naar de startbaan te brengen en daar te wachten op het sleeptoestel. Dit is luchtsport die al op de grond begint met een fikse dosis inspanning. De Spyder 14 is een geavanceerd toestel voor gevorderden, vandaar de aanwezigheid van de oranje vin om het aanleren van de bewegingen in vlucht eerst te helpen stabiliseren. Na wat training wordt er gevlogen zonder die vin.

In Maillen kan je met delta’s leren zweven bij de Trike Valley vliegschool. Het slepen gebeurt aan 55 à 60 km/uur voor les- en basistoestellen. Scherpere delta’s worden aan 65 à 70 km voortgetrokken. Eénzitters worden op deze manier gewoonlijk tot 500 of 600 meter hoogte gebracht, terwijl dit voor tweezitters meestal 1.000 meter bedraagt. Misschien een tip: via de Bongo cadeaubons kan je iemand hiermee een pleziertje doen.

SWIFT staat voor Swept Wing with Inboard Flap Trim. Het toestel op de foto is de P-Swift motorzwever met volledig intrekbare motor. Een ontwerp dat in de VS geboren is en in ons land verder ontwikkeld werd door Aeriane S.A. uit Gembloux.

Een zeldzame Epervier Aviation werd te koop aangeboden. De Cessna 152 look-alike ULM is van Belgische makelij en kende in zijn tijd niet het verwachte succes op de markt.

Na een vrij lange pauze in de hangars van Maillen, vliegt deze Lambert Mission 106 opnieuw regelmatig.

Er stonden dit weekend (naar eigen schatting) ongeveer een tiental toestellen te koop, waaronder deze Zenair 601 UL in staartwieluitvoering met registratie 51-QP. Het vliegtuig dateert uit 2002 en heeft tot nu ongeveer 450 uren op de teller. Een Artplast prop met elektrisch verstelbare pas wordt aangedreven door Rotax 912 van 80 pk.

De Nord 2000 (OO-ZHQ) van Firmin Henrard dateert uit 1947 en is telkens weer een bijzondere verschijning. Wie interesse heeft voor oude zweefvliegtuigen, kan de website van "Les Faucheurs de Marguerites" (www.faucheurs.com) bezoeken.

Luchtballons zijn een aangenaam zicht op elke luchtvaarthappening. Zaterdagavond stegen deze twee statig op boven vliegveld Maillen. (Foto: Luc Wittemans)